Pracodawca odmówił mi zaliczenia deklarowanych okresów pracy w charakterze domownika w gospodarstwie rolnym moich rodziców do pracowniczego stażu pracy. Swoje stanowisko uzasadnia brakiem możliwości pracy w gospodarstwie o powierzchni 1,9 ha w pełnym wymiarze czasu pracy, gdyż zakres produkcji musiał być ograniczony, podając jednocześnie, że jest to sprzeczne z doświadczeniem życiowym. W opinii pracodawcy praca ta miała raczej charakter dorywczy. Jak mogę w związku z tym udowodnić, że pracowałam jednak stale w gospodarstwie rodziców w latach 1999–2008 ? Wliczenie okresów pracy w indywidualnym gospodarstwie rolnym do pracowniczego stażu pracy Zgodnie z treścią art. 1 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 20 lipca 1990 r. o wliczaniu okresów pracy w indywidualnym gospodarstwie rolnym do pracowniczego stażu pracy (Dz. U. Nr 54, poz. 310) „ilekroć przepisy prawa lub postanowienia układu zbiorowego pracy albo porozumienia zakładowego systemu wynagradzania przewidują wliczanie do stażu pracy, od którego zależą uprawnienia pracownika wynikające ze stosunku pracy, okresów zatrudnienia w innych zakładach pracy, do stażu tego wlicza się pracownikowi także przypadające po dniu 31 grudnia 1982 r. okresy pracy w indywidualnym gospodarstwie rolnym w charakterze domownika w rozumieniu przepisów o ubezpieczeniu społecznym rolników indywidualnych i członków ich rodzin”. Do stażu tego wlicza się pracowni­kowi także: okresy prowadzenia indywidualnego gospodarstwa rolnego lub pracy w takim gospodar­stwie, prowadzonym przez współmałżonka, przypadające przed dniem 1 stycznia 1983 r. okresy pracy po ukończeniu 16 roku życia w gospodarstwie rolnym prowadzonym przez rodziców lub teściów, poprzedzające objęcie tego gospodarstwa i rozpoczęcie jego prowadzenia osobiście lub wraz ze współmałżonkiem, przypadające po dniu 31 grudnia 1982 r. okresy pracy w indywidualnym gospodarstwie rolnym w charakterze domownika w rozumieniu przepisów o ubezpieczeniu społecznym rol­ników indywidualnych i członków ich rodzin. Okresy pracy, o których zaliczenie Pani wnosi, obejmują okresy po 31 grudnia 1982 r., a zatem są to te, na które wska­zuje art. 1 ust. 1 pkt 3 ustawy. Wobec tego przywołać należy art. 6 pkt 2 ustawy z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników (obecnie Dz. U. z 2016 r., poz. 277 ze zmiana­mi), który definiuje, że „przez domownika rozumie się osobę bliską rolnikowi, która: a) ukończyła 16 lat, b) pozostaje z rolnikiem we wspólnym gospodarstwie domowym lub za­mieszkuje na terenie jego gospodarstwa rolnego albo w bliskim sąsiedztwie i c) stale pracuje w tym gospodarstwie rolnym i nie jest związana z rolnikiem stosunkiem pracy”. Łączenie nauki w szkole z pracą w gospodarstwie Odnosząc się do pojęcia „stała praca”, Na­czelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 22 maja 2015r . w sprawie I OSK 3005/13, wskazał: „W orzecznictwie i w piśmiennictwie przyjmuje się, że wy­konywanie tzw. stałej pracy w gospodarstwie rolnym co do zasady nie wyklucza innych form aktywności domownika. Przepisy ustawy z dnia 20 grudnia 1990r. nie przewidują wymogu, aby praca w gospodarstwie rolnym stanowiła jedyne zajęcie domownika. Należy zatem podzielić pogląd, że samo kształcenie się w dziennej, wieczorowej czy zaocznej szkole ponadpodstawowej nie wyklucza jeszcze możliwości zakwalifikowania pracy wykonywanej w gospodarstwie rolnym jako stałej. Praca w gospodarstwie rolnym a uprawnienia pracownicze Zatem samo łączenie nauki w szkole z pracą w gospodarstwie rolnym - co do zasady - nie stanowi przeszkody do zaliczenia okresu wykonywanej w gospodarstwie pracy do stażu pracowniczego, o ile zostanie wykazane, że stała praca rzeczywiście w gospodarstwie rolnym była wykonywana. Takie stanowisko od dawna prezentowane jest piśmiennictwie prawniczym (zob. E. Szemplińska »Praca w gospodarstwie rolnym a uprawnienia pracownicze«, Praca i Zabezpie­czenie Społeczne z 1998 r., nr 6, str. 32 oraz T. Śmigiewicz-Podgórska »Praca na roli a świadczenia pracownicze« – Przegląd Ustawodawstwa Gospodarczego z 1993 r., nr 2, str. 14). Dla oceny czy praca w gospodarstwie rolnym miała charakter stały nie wystarczy jedynie ustalenie, że osoba bliska rolnikowi wykonywała czy mogła wykonywać jakiekolwiek zabiegi agrotechniczne związane z produkcją rolną, realizując w ten sposób dyspozycje rolnika pro­wadzącego dane gospodarstwo rolne. W rachubę nie może wchodzić każda pomoc i w każdym rozmiarze. Istotny wpływ na możliwość zakwalifikowania pomocy jako stałej pracy i na obowiązek zaliczenia okresu wykonywania takich czynności do stażu pracy ma również zakres pomocy świadczonej przez domowników. W warunkach wiejskich dzieci rolnika na ogół pomagają swym rodzicom czy dziadkom w prowadzeniu gospodarstwa rolnego. Nie oznacza to jednak, że każdy rodzaj pomocy wlicza się do czasu pracy”. Zakres świadczonej pomocy nie może być zatem obojętny dla oceny, czy pomoc ta może być rzeczywiście uznana za stałą pracę w gospodarstwie rolnym. Drobne czynności, nawet systematycznie wykonywane w ramach rodzinnego podziału obowiązków oraz inne, ale świadczone okazjonalnie, nie stanowią stałej pracy w gospodarstwie rolnym. O stałej pracy można mówić tylko wtedy, gdy pomoc na rzecz rolnika była świadczona w rozmiarach rzeczywiście istotnych dla funkcjonowania gospodarstwa. Uwzględnienie w stażu pracownika pomocy w prowadzeniu gospodarstwa rolnego Zatem przy ustaleniu stażu pracowniczego nie uwzględnia się każdej pomocy w prowadzeniu gospodarstwa rolnego. Zaliczeniu podlega tylko praca stała o istotnym znaczeniu dla prowadzonej działalności rolniczej. Doraźna pomoc, zwyczajowo świadczona przez członków rodziny rolnika, nie stanowi stałej pracy w gospodarstwie rolnym, a tym samym pracy mającej wpływ na wysokość wysługi lat ustalanej dla celów pracowniczych. Jednak domownik nie prowadzi zawodowej działalności rolniczej na własny rachunek, lecz pracuje na rzecz rolnika. Pracy domownika nie można zatem oceniać taką samą miarą jak pracy samego rolnika. Powierzchnia gospodarstwa nie ma znaczenia. Na dużych gospodarstwach praca miała inny charakter, na małych – inny. Istotne, aby praca miała znaczny udział w prowadzeniu gospodarstwa. Chodzi o to jedno konkretne gospodarstwo, a nie odnoszenie tego do średniej w kraju. Jeśli masz podobny problem prawny, zadaj pytanie naszemu prawnikowi (przygotowujemy też pisma) w formularzu poniżej ▼▼▼